Γράφει ο Γιώργος Κ. Ασημακόπουλος
Είναι προφανές ότι απαιτείται στροφή του ενεργειακού μείγματος της χώρας προς τις ανανεώσιμες πηγές. Μέχρι πριν λίγο καιρό αυτή η αναγκαιότητα ήταν κυρίως περιβαλλοντολογική, καθώς οι μη ανανεώσιμες πηγές συμβάλλουν αρνητικά στο οικοσύστημα.
Πλέον όμως η ενεργειακή στροφή είναι απαραίτητη για λόγους οικονομικούς αλλά και εθνικούς. Ο Ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, που οδήγησε σε οικονομικό πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ, έχει φέρει σε δυσχερή οικονομική θέση τα νοικοκυριά, τις βιομηχανίες και την εθνική μας οικονομία εν γένει, δημιουργώντας αρνητικές οικονομικές συνθήκες.
Η τεχνολογία των ΑΠΕ επιτρέπει την ενεργειακή απεξάρτηση της χώρας, για πρώτη φορά στην ιστορία της. Εκμεταλλευόμενοι την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, η Ελλάδα μπορεί να τερματίσει εν πολλοίς τις εισαγωγές ακριβών ορυκτών καυσίμων, οι οποίες πέρα από την οικονομική αφαίμαξη φέρνουν και την εξάρτηση της χώρας σε ξένες χώρες. Ο στόχος της εθνικής ανεξαρτησίας γίνεται πιο προσιτός, ενώ η ενεργειακή δημοκρατία είναι μοχλός αυτοδιάθεσης του Ελληνικού λαού.
Ωστόσο ο τρόπος που εξαπλώνονται οι ΑΠΕ στη χώρα μας έχει δημιουργήσει πολλές και δικαιολογημένες αντιδράσεις. Όσο και θετική να είναι η στάση μας απέναντι στις ΑΠΕ, δυστυχώς αυτές υπονομεύονται από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο που επιτρέπει την αυθαιρεσία, την αδικία και την ανισότητα.
Όσο αναγκαία είναι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών, άλλο τόσο είναι απαραίτητη η σωστή ρύθμιση και χωροταξία των ΑΠΕ, ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον και η ποιότητα ζωής. Πέρα από την προστασία της πανίδας και των πτηνών, η εγκατάσταση ανεμογεννητριών αλλοιώνει το φυσικό περιβάλλον αφού δάση αποψιλώνονται και, δημιουργούνται οδικές υποδομές ικανές για την κίνηση βαρέων και ογκωδών φορτηγών. Επιπλέον απαιτούνται μεγάλες ποσότητες μπετού για κάθε ανεμογεννήτρια, ενώ η ανακύκλωση των πτερυγίων παραμένει τεχνολογική πρόκληση αφού έως σήμερα δεν είναι δυνατή η ανακύκλωσή τους.
Εκτός από τα εγγενή μειονεκτήματα που φέρουν οι ανεμογεννήτριες, υπάρχει ασάφεια και από την κεντρική κυβέρνηση της χώρας. Για παράδειγμα, αντί να οριστεί ένα σαφές χωροταξικό αιολικών παρκών, το νομοθετικό πλαίσιο ορίζει απλά ποσοστά εκτάσεων ανά Δήμο στις οποίες μπορούν να κατασκευαστούν ανεμογεννήτριες. Στην πράξη αυτό οδηγεί σε ανομοιόμορφη κατανομή ανεμογεννητριών ανά Δήμο, αφού μέχρι της εξάντλησης αυτού το ορίου ο κάθε κατασκευαστής επιλέγει ελεύθερα των χώρο εγκατάστασης με αποτέλεσμα την ανομοιόμορφη κατανομή των ανεμογενντριών.
Πέρα από την έλλειψη ενός σαφούς χωροταξικού, η Ελληνική κυβέρνηση έχει επιδείξει ιδιαίτερη ανοχή και «χαλαρότητα» στους όρους κατασκευής αιολικών παρκών, σε σημείο να μην προστατεύονται ούτε οι περιοχές Νατούρα. Ακόμη και η Κομισιόν έχει κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας λόγω μη συμμόρφωσης με την ισχύουσα νομοθεσία της ΕΕ όσον αφορά τον σχεδιασμό και την έκδοση αδειών κατασκευής αιολικών πάρκων σε ολόκληρη τη χώρα.
Όλα αυτά είναι εξαιρετικό πεδίο για κάθε δημαγωγό και λαϊκιστή. Συνεπώς δεν εκπλησσόμαστε όταν γινόμαστε μάρτυρες υποκριτικών φωνών κατά των ΑΠΕ που δίνουν παραστάσεις για το πόπολο, οι οποίες όμως δεν έχουν κανένα πρακτικό αποτέλεσμα. Κάτι που οι λαϊκιστές το γνωρίζουν πάρα πολύ καλά. Η δικαιολογημένη αντίδραση του κόσμου γίνεται τροφή για πύρινους αλλά ταυτόχρονα ακίνδυνους λόγους κατά της εγκατάστασης ανεμογεννητριών.
Καλό είναι να θυμόμαστε ότι το κάθε Δημοτικό Συμβούλιο έχει γνωμοδοτικό και όχι αποφασιστικό ρόλο. Δεν αρκεί η έκφραση αρνητικής γνώμης για να μην προσχωρήσει ένα αιολικό πάρκο. Αντίθετα, ένα Συμβούλιο που γνωμοδοτεί συνεχώς αρνητικά και που στα πρακτικά του παρουσιάζει μόνο λαϊκίστικες κορόνες χωρίς επιστημονικά επιχειρήματα, είναι σίγουρο ότι γίνεται γραφικό και πως δεν θα επηρεάσει καθόλου την αποκεντρωμένη διοίκηση που αποφασίζει. Επομένως όσο και να φωνάζει πχ ένας αντιδήμαρχος στο Συμβούλιο, γνωρίζει πολύ καλά ότι αυτό δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα.
Αντίθετα αν όντως ένας Δήμος δεν επιθυμεί την κατασκευή ενός συγκεκριμένου αιολικού πάρκου, φροντίζει να δομήσει ένα πλαίσιο συγκεκριμένων επιχειρημάτων με τη βοήθεια ειδικών. Εμπλέκει νομικούς, περιβαλλοντολόγους, δασοπόνους και μηχανικούς ώστε να τεκμηριώσει την αντίθεσή του. Έχουμε προτείνει ο Δήμος μας να υιοθετήσει την παραπάνω τακτική ώστε να εμφανίζεται σοβαρός και να μην ανήκει στην κατηγορία «όχι σε όλα».
Η τακτική του «όχι σε όλα» στα λόγια χωρίς επιχειρήματα, είναι δεδομένο ότι οδηγεί στην έγκριση όλων των αιολικών πάρκων. Επομένως την επόμενη φορά που θα δείτε στο Δημοτικό Συμβούλιο πύρινους λόγους κατά μιας εγκατάστασης ΑΠΕ χωρίς να έχει προηγηθεί μεθοδική και επιστημονική τεκμηρίωση της αντίδρασης, να ξέρετε ότι κάποιοι θέλουν και τον σκύλο χορτάτο αλλά και την πίτα ολόκληρη: και το αυτί της τοπικής κοινωνίας είναι ευχαριστημένο με το «όχι», αλλά ταυτόχρονα και ο δρόμος για το αιολικό πάρκο να μένει ορθάνοιχτος αφού δεν διατυπώνεται ουσιαστική αντίρρηση.
