Γράφει ο Γιώργος Κων. Ασημακόπουλος
Πρόσφατα παρακολούθησα ένα διάλογο μεταξύ συμπολιτών μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την ανάπλαση που γίνεται πέριξ της Αγίας Παρασκευής. Ένας διάλογος απλός, καθημερινός αλλά ιδιαίτερα αποκαλυπτικός για τον τρόπο που λαμβάνονται και υλοποιούνται αποφάσεις στην τοπική μας κοινωνία και το πως ταλαιπωρούμε τον εαυτό μας.
Στο επίκεντρο του διαλόγου ήταν η επιβάρυνση του κυκλοφοριακού λόγω της πεζοδρόμησης της οδού Μανασσή. Από τη μία οι υπέρμαχοι των πεζοδρομήσεων και της βιώσιμης αστικής κινητικότητας και, από την άλλη, οι αγανακτισμένοι οδηγοί που κάθε μέρα χάνουν πολύτιμες ώρες στο κυκλοφοριακό της Ναυπάκτου.
Είναι πραγματικά άξιο μελέτης το πως μια πόλη κατάφερε να κάνει άλυτη εξίσωση τη ροή πεντακοσίων μόλις αυτοκινήτων σε δύο δρόμους όλους κι όλους. Υποφέρουν κι άλλες πόλεις από το κυκλοφοριακό, σύμφωνοι. Πόλεις πιο μεγάλες, με πολυπλοκότητα και μεγάλο όγκο κίνησης. Αυτό το χάος που προκαλείται στη Ναύπακτο είναι πρωτόγνωρο, καθώς έχουμε ένα πρόβλημα με λίγες μεταβλητές.
Δεν ισχυρίζομαι ότι η λύση του κυκλοφοριακού της Ναυπάκτου είναι εύκολη. Μπορεί να είναι, μπορεί και όχι. Δεν έχω ιδέα πως λύνεται το κυκλοφοριακό της πόλης μας. Μόνο να εικάσω μπορώ. Αυτά τα ξέρουν επιστήμονες άλλων ειδικοτήτων όπως οι συγκοινωνιολόγοι και οι πολεοδόμοι, επιστήμες στις οποίες δεν έχω εντρυφήσει.
Γνωρίζω όμως ότι η τάση είναι οι πόλεις να απαλλάσσονται από το αυτοκίνητο, με τη χρήση του να περιορίζεται δραστικά εντός αστικού ιστού. Τάση παγκόσμια την οποία αργά ή γρήγορα οφείλουμε να υιοθετήσουμε με βάση τις ανάγκες της τοπικής μας κοινωνίας. Μοιραία είμαστε αναγκασμένοι να ακολουθήσουμε τις τάσεις αυτές.
Γνωρίζω επίσης ότι το κυκλοφοριακό καταστρέφει τόσο την ποιότητα ζωής μας, όσο και τις προοπτικές της τουριστικής μας ανάπτυξης. Δεν μπορούμε να περιμένουμε επισκέπτες αν χρειάζονται 40 λεπτά να πάνε από την Ψανή στο Γρίμποβο για παράδειγμα. Γνωρίζω επίσης ότι η πόλη μας είναι εχθρική προς εναλλακτικά μέσα μεταφοράς που εντάσσονται στη βιώσιμη αστική κινητικότητα. Δεν μπορεί να αγνοούμε για πολύ καιρό ακόμη μέσα μετακίνησης όπως το ποδήλατο και το πατίνι, όταν αυτά σε άλλες πόλεις έχουν γίνει καθημερινά μέσα μετακίνησης.
Δεν λέω κάτι καινούργιο μέχρι εδώ προφανώς. Η ροή της κυκλοφορίας στην πόλη, ο περιορισμός της χρήσης του αυτοκινήτου, η υιοθέτηση νέων μέσων μεταφοράς, η ανάπτυξη σχετικών υποδομών είναι γνωστές πρακτικές για όλους μας. Το θέμα μας στη Ναύπακτο και τη Ναυπακτία δεν είναι οι ιδέες και οι λύσεις, αυτά είναι γνωστά.
Αν ακουμπήσει κάποιος το κυκλοφοριακό, αλλάζει εντελώς τη λειτουργία της πόλης. Η λέξη κλειδί είναι η αλλαγή. Απαιτείται ένα σχέδιο μεγάλης διάρκειας που θα μας επηρεάσει ριζικά σε όλους τους τομείς. Αν πειράξουμε το κυκλοφοριακό έχουμε αλλαγές στον τρόπο που πάμε σχολείο και δουλειά, που ψωνίζουμε, που δουλεύουμε, που σχετιζόμαστε, αθλούμαστε και διασκεδάζουμε. Αλλάζει σχεδόν όλη η λειτουργία της τοπικής κοινωνίας.
Για να συμβούν τέτοιες ριζικές αλλαγές απαιτείται σχεδιασμός σε βάθος χρόνου, διάλογος, διαβούλευση και συναίνεση. Και εδώ είναι το πρόβλημα: όλα αυτά απουσιάζουν από τη Ναυπακτία. Σχέδιο που να ξεπερνά τη μία δημοτική θητεία δεν είχαμε ποτέ. Όταν ένα πρόβλημα απαιτεί δεκαετή σχεδιασμό για παράδειγμα, είναι μοιραίο να μείνει άλυτο όπως λειτουργούμε. Ένα σχέδιο για να είναι αποδεκτό και από την επόμενη Δημοτική Αρχή πρέπει να αποτελεί πεδίο συναίνεσης. Συναίνεση έρχεται μόνο μέσα από τον διάλογο. Στη Ναυπακτία όμως δεν έχουμε καμία κουλτούρα διαλόγου: όλα πάνε κατευθείαν στο Δημοτικό Συμβούλιο και αποτελούν πεδίο σύγκρουσης αντί συναίνεσης.
Η έλλειψη του διαλόγου και της συναίνεσης πάνω σε ένα μακροχρόνιο σχέδιο μας οδηγεί διαχρονικά σε ακυρώσεις και ματαιώσεις. Παραδείγματα άπειρα. Σχέδιο δεν είχαμε για το ΤΕΙ. Έμεινε στο ενοίκιο και πήγε στο Αντίρριο σε εντελώς ακατάλληλο κτήριο πυροσβεστικά, μετά από μια δεκαετία που δεν κάναμε τίποτα, με αποτέλεσμα να φύγει. Η πλατεία στο λιμάνι έγινε αντικείμενο διχασμού, με αποτέλεσμα εδώ και δεκαετίες να παραμένει κυκλοφοριακός κόμβος το πιο εμβληματικό σημείο της Ναυπακτίας. Αγοράσαμε το οικόπεδο των νεροτσουληθρών τέλη δεκαετίας 1990 για να είναι σήμερα έρημος τόπος και ακόμα να μιλάμε για το είδος της χρήσης του. Το Ξενία το κοιτάμε από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και ακόμα συζητάμε τι θα το κάνουμε! Το έργο της αποχέτευσης ματαιώθηκε. Δεν μπορούμε να καταλήξουμε αν θέλουμε δρόμους με άσφαλτο, πέτρα ή κυβόλιθο. Ξεκινήσαμε να φτιάξουμε τουριστικό καταφύγιο στο Γρίμποβο, το γυρίσαμε σε ψαρολίμανο στη Ψανή και τελικά ξεμείναμε με το ενετικό λιμάνι που έγινε πριν χιλιάδες χρόνια. Ξεκινήσαμε ένα κολυμβητήριο, στα μισά το κάναμε αποθήκη και τώρα θέλουμε να μετατρέψουμε την πισίνα σε Δημαρχείο. Τόσα χρόνια δεν καταλήγουμε που θέλουμε να φτιάξουμε το νέο τρίτο δημοτικό. Και άλλα πολλά που μπορούμε να αναφέρουμε για ώρες.
Τα παραπάνω είναι ενδεικτικά για το πόσο απαραίτητος είναι ο διάλογος και η συναίνεση. Οι παρατάξεις, οι φορείς και οι συλλογικότητες της Ναυπακτίας οφείλουν να κάτσουν γύρω από ένα τραπέζι και, με ειλικρίνεια να διαμορφώσουν ένα σχέδιο που θα ανήκει σε όλους. Να διαφωνήσουν, να συγκρουστούν και να διαμορφώσουν μια τελική περιγραφή για το μέλλον της πόλης και του Δήμου. Έτσι το σχέδιο αυτό θα μπορεί να υλοποιηθεί ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα κάθε εκλογής και ο κόσμος θα το έχει αγκαλιάσει. Σε αντίθετη περίπτωση, θα συνεχίσουμε να πηγαίνουμε στην τύχη σαν ακυβέρνητο καράβι και θα μας φταίνε όλα.
