Γράφει ο Γιώργος Κων. Ασημακόπουλος
Λέκτορας του Τμ. Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Δημοτικός Σύμβουλος Ναυπακτίας
Έξυπνοι αποκαλούνται οι Δήμοι που αξιοποιούν Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) και ψηφιακά δεδομένα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και, την αύξηση της αποτελεσματικότητας λειτουργιών τους. Η αξιοποιήσιμη ψηφιακή τεχνολογία περιλαμβάνει τη συσκευές Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) για τη συλλογή δεδομένων από ένα ευρύ φάσμα πηγών που εκτείνεται από την κυκλοφορία των οχημάτων και την ποιότητα του αέρα, έως την κατανάλωση ενέργειας και τη δημόσια ασφάλεια. Με την ανάλυση αυτών των δεδομένων οι δημοτικές υπηρεσίες λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για τη βελτίωση των υποδομών, τη μείωση του κόστους και τη βελτίωση της βιωσιμότητας του Δήμου σε πολλά επίπεδα.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) έχουν οδηγήσει σε σημαντικές βελτιώσεις στην εξέλιξη των έξυπνων Δήμων. Οι συσκευές IoT έχουν γίνει πιο προσιτές και ευκολότερες στην εγκατάσταση, δίνοντας τη δυνατότητα στους Δήμους να συλλέγουν δεδομένα που αφορούν ένα ευρύ φάσμα παραμέτρων. Επιπλέον η ανάπτυξη της ευρυζωνικότητας μέσω των δικτύων 5G και οπτικών ινών που αναπτύσσονται σε πολλές πόλεις, παρέχει ταχύτερη και αξιόπιστη συνδεσιμότητα για συσκευές IoT. Έτσι επιτυγχάνεται η μετάδοση μεγαλύτερου όγκου δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, που με τη σειρά του επιτρέπει ταχύτερη ανταπόκριση σε ζητήματα όπως η κυκλοφοριακή συμφόρηση ή η ατμοσφαιρική ρύπανση.
Μια πρόσφατη και βαρύνουσας σημασίας τεχνολογική τομή είναι η δυνατότητα ευρείας χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και της μηχανικής μάθησης (ML). Αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν τις πόλεις να επεξεργαστούν τεράστιους όγκους δεδομένων που συλλέγονται αυτόματα, εντοπίζοντας μοτίβα και τάσεις που θα ήταν αδύνατο να γίνουν αντιληπτά από ανθρώπους. Η αποκάλυψη αυτών των μοτίβων επιτρέπει στους Δήμους να λαμβάνουν αποφάσεις που μπορούν να βελτιώσουν τη ροή της κυκλοφορίας, να μειώσουν τη χρήση ενέργειας και νερού και, να βελτιώσουν τη δημόσια ασφάλεια.
Η υιοθέτηση τεχνολογιών Έξυπνου Δήμου υποβοηθούν τη βελτίωση ευρύτατου φάσματος υπηρεσιών και υποδομών. Τα συστήματα μεταφορών για παράδειγμα χρησιμοποιούν αισθητήρες και κάμερες IoT για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τη ροή της κυκλοφορίας και τη διαθεσιμότητα στάθμευσης, τα οποία μπορούν στη συνέχεια να αξιοποιηθούν για τη βελτιστοποίηση του χρονισμού σημάτων κυκλοφορίας και τη μείωση της συμφόρησης. Τα έξυπνα κτίρια χρησιμοποιούν συσκευές IoT για να παρακολουθούν τη χρήση ενέργειας και να προσαρμόζουν αυτόματα τη θέρμανση, την ψύξη και τον φωτισμό για να μειώσουν το κόστος και να βελτιώσουν την ενεργειακή απόδοση. Επιπλέον τέτοιες τεχνολογίες χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και του νερού, παρακολουθώντας τα επίπεδα ρύπανσης και εντοπίζοντας τις πηγές ρύπανσης.
Υπάρχουν πολλές πόλεις που έχουν μετασχηματιστεί σε έξυπνους Δήμους, έχοντας δει σημαντικές βελτιώσεις.
- Σιγκαπούρη: Η Σιγκαπούρη υπήρξε ηγέτης του ψηφιακού μετασχηματισμού με αποτέλεσμα τη βελτίωση των μεταφορών, την ενεργειακή απόδοση και τη δημόσια ασφάλεια. Η πόλη έχει εφαρμόσει ένα δίκτυο αισθητήρων και καμερών που παρακολουθούν τη ροή της κυκλοφορίας και τη διαθεσιμότητα στάθμευσης, γεγονός που οδήγησε σε μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης κατά 25%. Επιπλέον, η πόλη έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα φωτισμού που προσαρμόζει τον φωτισμό με βάση την ώρα της ημέρας και τις καιρικές συνθήκες, με αποτέλεσμα τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας κατά 30%.
- Βαρκελώνη: Η Βαρκελώνη έχει εφαρμόσει ένα ευρύ φάσμα τεχνολογίας έξυπνου Δήμου συμπεριλαμβανομένων των έξυπνων μεταφορών, των έξυπνων κτιρίων και της έξυπνης διαχείρισης του νερού. Η πόλη έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα στάθμευσης που επιτρέπει στους οδηγούς να βρίσκουν διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης και να πληρώνουν για στάθμευση χρησιμοποιώντας το smartphone τους. Επιπλέον, η πόλη έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα φωτισμού που μειώνει την κατανάλωση ενέργειας κατά 50%.
- Άμστερνταμ: Το Άμστερνταμ έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης της κυκλοφορίας που χρησιμοποιεί δεδομένα κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο για να προσαρμόσει το χρονισμό των φωτεινών κυκλοφοριακών σημάτων μειώνοντας έτσι τη συμφόρηση. Επιπλέον, η πόλη έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης νερού που χρησιμοποιεί αισθητήρες για την παρακολούθηση της στάθμης του νερού σε κανάλια και αντλιοστάσια, μειώνοντας τον κίνδυνο πλημμύρας.
Πριν προλάβει να ακουστεί το σύνηθες «δεν γίνεται», ας παραθέσουμε και μερικά ελληνικά παραδείγματα.
Αθήνα: Ο Δήμος Αθηναίων έχει αναπτύξει σειρά εφαρμογών έξυπνου Δήμου, που περιλαμβάνουν ένα σύστημα έξυπνου ηλεκτροφωτισμού που προσαρμόζεται με βάση την ώρα της ημέρας και τις καιρικές συνθήκες, μειώνοντας τη χρήση ενέργειας. Επιπλέον, έχει αναπτυχθεί έξυπνο σύστημα στάθμευσης που επιτρέπει στους οδηγούς να βρίσκουν διαθέσιμες θέσεις στάθμευσης και να πληρώνουν για τη στάθμευση χρησιμοποιώντας το smartphone τους.
Θεσσαλονίκη: Ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα μεταφορών που χρησιμοποιεί δεδομένα κυκλοφορίας σε πραγματικό χρόνο για τη βελτιστοποίηση του χρονισμού των φωτεινών σηματοδοτών, τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και τη βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς. Η πόλη έχει επίσης εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα φωτισμού που μειώνει τη χρήση ενέργειας κατά 50%.
Ηράκλειο: Εφαρμόζεται έξυπνο σύστημα διαχείρισης νερού που χρησιμοποιεί αισθητήρες για την παρακολούθηση της στάθμης και τη βελτιστοποίηση της διανομής, μειώνοντας τον κίνδυνο πλημμύρας. Επιπλέον, ο Δήμος έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης ενέργειας που χρησιμοποιεί συσκευές IoT για την παρακολούθηση της χρήσης ενέργειας και τη μείωση του κόστους.
Λάρισα: Στη Λάρισα έχει εφαρμόσει ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων που χρησιμοποιεί αισθητήρες IoT για την παρακολούθηση των επιπέδων απορριμμάτων στους κάδους απορριμμάτων και τη βελτιστοποίηση της συλλογής απορριμμάτων, μειώνοντας το κόστος και αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα.
Οι έξυπνοι Δήμοι είναι ένα σημαντικό βήμα προς ένα πιο βιώσιμο, βιώσιμο και αποτελεσματικό μέλλον. Με τη βοήθεια της τεχνολογίας IoT, AI και ML, οι πόλεις μπορούν πλέον να συλλέγουν δεδομένα για ένα ευρύ φάσμα μετρήσεων και να τα χρησιμοποιούν για να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις που βελτιώνουν τις υποδομές και τις υπηρεσίες για τους πολίτες, εξοικονομώντας αξιοσημείωτους οικονομικούς πόρους. Το μέλλον είναι εδώ και όσοι Δήμοι δεν το προλάβουν, μοιραία θα βρεθούν σε δεινή θέση.
